home

God zoekt de mens

De hoogleraar in de mystiek en ethiek (1907-1972) geeft zijn filosofie over het jodendom. 

Heschel is een van de grote Amerikaanse rabbijnen. Hij schrijft wat de ondertitel noemt 'een filosofie van het jodendom'. We moeten hierbij niet denken dat dit een filosofisch werk is, maar we moeten filosofie opvatten als 'denkwijze'. Daarmee komt het boek tot zijn recht. Het jodendom is een godsdienst die op rationaliteit is gebaseerd (dus niet op rationalisme). De auteur is rationeel en denkt op een bijzonder wendbare wijze. Vaak neemt zijn betoog een verrassende wending. Heschel slaagt erin om waar het geloof een doodlopende weg lijkt, een nieuwe doorgang te vinden. Men zou het boek in een adem kunnen uitlezen, maar waarschijnlijk krijgt de lezer dan de neiging het nog eens rustig te herlezen. Men zou het zelfs als dagboek kunnen gebruiken: elke dag een stukje met een nieuwe titel. Wie vastloopt in het wat theoretische eerste hoofdstuk, moet maar verder gaan met het tweede. Dan zal dit uiterst waardevolle boek geen problemen meer opleveren. Een boek dat ieder die religieus is georiënteerd, zou moeten lezen! Dit geldt niet alleen de joodse lezer, maar ook de christelijke. Dit boek zal velen, die religieus georiënteerd zijn, sterk aanspreken. Het behandelt zinvolle zaken in een begrijpelijke en heldere stijl. In vergelijking met de eerdere Nederlandse editie is deze nieuwe vertaling niet opmerkelijk anders; een biografische passage over Maimonides is toegevoegd.

De sabbat

     Beschrijving van het wezen van de (joodse) sabbat. 

Het wezen van de joodse godsdienst is naar de woorden van A.J. Heschel (1907-1972) de betrokkenheid op de dimensie van de tijd. Niet de ruimtelijke zaken staan in het middelpunt, maar de 'heiliging' van de tijd. De sabbat is het teken en het voorbeeld van die beleving en is, zo stelt Heschel in het eerste hoofdstuk van zijn indrukwekkende boekje 'een paleis in de tijd'. Vanuit dit thema wordt de verhouding met God, de eeuwigheid, en de opdracht aan de mens, en de houding t.o.v. het werk gezien. Tegelijkertijd geeft Heschel zo een wezenlijk inzicht in het eigene van de joodse godsdienst. De filosoof, bijbelgeleerde en kenner van de rabbijns-mystieke traditie heeft met dit boek zich doen kennen als een grootse vertolker van de joodse traditie. De wijze waarop hij dit doet schijnt mij van groot belang ook voor de niet-joodse wereld. De vertaler is geslaagd dit belang helder en duidelijk naar de Nederlandse lezer over te brengen.